12 чэрвеня, Мінск /Кар. БЕЛТА/. Роўна 90 гадоў таму - 12 чэрвеня 1934 года - у Мінску быў урачыста адкрыты Нацыянальны алімпійскі стадыён "Дынама". Ён размешчаны ў цэнтры сталіцы, недалёка ад плошчы Незалежнасці і чыгуначнага вакзала.
Стадыён "Дынама" - гэта шматфункцыянальная арэна сусветнага ўзроўню і галоўная спартыўная пляцоўка Беларусі. Ён прымаў матчы Алімпіяды 1980 года, II Еўрапейскія гульні 2019 года і II Гульні краін СНД 2023 года.
Гісторыя стадыёна
Урачыстае адкрыццё стадыёна "Дынама" адбылося 12 чэрвеня 1934 гады. Арэну будавалі сумесна, кожны член усесаюзнага фізкультурна-спартыўнага таварыства "Дынама" абавязаны быў адпрацаваць на пляцоўцы не менш як 100 гадзін. "Дынамаўцамі" былі супрацоўнікі органаў унутраных спраў і дзяржбяспекі РСФСР. Удзел у будаўніцтве прымалі таксама і тысячы гараджан, якія захапляюцца спортам, для якіх будаўніцтва спартыўнай арэны стала справай гонару. Першапачаткова стадыён быў драўляным, а трыбуны змяшчалі 10 тыс. гледачоў.
Стадыён хутка стаў адным з найбольш папулярных спартыўных аб'ектаў краіны. І ўжо ў 1937-1939 гадах была праведзена яго першая рэканструкцыя.
У першыя дні Вялікай Айчыннай вайны стадыён быў практычна поўнасцю разбураны нямецкімі паветранымі эскадрыллямі - захаваліся толькі рэшткі трыбун. Аднаўленне арэны пачалося ў 1946 годзе і прадоўжылася каля сямі гадоў, тады ж была збудавана знакамітая ўваходная арка з боку вуліцы Кірава. Пасля адкрыцця абноўлены "Дынама" змог прымаць 35 тыс. гледачоў.
У 1950-1960-я гады стадыён і прылеглыя да яго вуліцы і скверы ператварыліся ў папулярную пляцоўку для прагулак і адпачынку мінчан і гасцей сталіцы. Месцам збору ў той час была танцавальная веранда (днём там трэніраваліся дынамаўскія баксёры). Напярэдадні футбольных матчаў побач са стадыёнам нярэдка назіраўся ажыятаж: людзі часам з вечара займалі чаргу, каб купіць запаветны білет. Зімой на пешаходных дарожках і пляцоўцы ля галоўнага ўвахода на "Дынама" заліваўся каток, дзе збіраліся аматары актыўнага адпачынку.
23 ліпеня 1973 гады на стадыёне адбылося ўрачыстае адкрыццё міжнароднага лёгкаатлетычнага матча паміж зборнымі камандамі СССР і ЗША.
У 1978-1980 гадах прайшла чарговая рэканструкцыя "Дынама": арэна рыхтавалася прыняць адборачныя матчы футбольнага турніру Алімпіяды-80. У выніку тут з'явіліся высокія асвятляльныя мачты, другі ярус трыбун і новае табло. Таксама былі абсталяваны памяшканне для допінг-кантролю і пакоі для прэсы, каментатарскія кабіны. Новым элементам стала манументальная кампазіцыя "Бег", яе аўтар - вядомы беларускі архітэктар і скульптар Валянцін Занковіч. Фігуры спартсменаў, якія лунаюць у паветры, упрыгожылі лесвічны пралёт ля ўвахода з боку вуліцы Ульянаўскай.
20 ліпеня 1980 года на стадыёне адбылася гістарычная падзея - запальванне алімпійскага агню, спецыяльна для гэтага тут была ўстаноўлена факельная чаша. Галоўным героем цырымоніі стаў выдатны беларускі барэц, трохразовы чэмпіён Алімпійскіх гульняў, сяміразовы чэмпіён свету, ганаровы грамадзянін горада Мінска Аляксандр Васільевіч Мядзведзь.
На стадыёне прайшлі сем матчаў алімпійскага футбольнага турніру, у тым ліку адзін чвэрцьфінальны матч.
У канцы 1980-х гадоў з-за шэрага эканамічных прычын частка тэрыторыі стадыёна ператварылася ў адзін з самых папулярных у Беларусі рэчавых рынкаў, ён праіснаваў тут больш за 20 гадоў.
Акрамя таго, з канца 1980-х стадыён усё часцей пачаў выкарыстоўвацца ў якасці канцэртнай пляцоўкі, тут з аншлагам выступалі айчынныя і сусветныя зоркі.
Маштабная рэканструкцыя
У 2012 годзе на стадыёне "Дынама" пачалася рэканструкцыя, якая стала адной з самых маштабных за ўсю гісторыю арэны. Галоўнай задачай было асучасніць стадыён, захаваўшы пры гэтым яго гістарычнае аблічча.
Работы доўжыліся шэсць гадоў, за гэты час унутры "Дынама" і побач з ім адбыліся грандыёзныя змены. Самая вядомая частка мінскага стадыёна - аркада з боку вуліцы Ульянаўскай - захавалася ў першапачатковым выглядзе. Чашу алімпійскага агню, устаноўленую да Гульняў 1980 года, перанеслі ад цэнтральнай часткі трыбун за правыя вароты. Сёння ультрасучасны выгляд стадыёну надае зашклёная частка фасада з боку цэнтральнай аркі. Над трыбунамі абноўленага "Дынама", якія цяпер могуць змясціць 22 тыс. гледачоў, устанавілі навес з лёгкіх алюмініевых лістоў - ён ахоўвае ад ападкаў больш як 75 працэнтаў месцаў гледачоў. Пад казырком - сістэма відэанагляду і гукавая апаратура. Для трансляцыі спаборніцтваў устаноўлены два вялікія экраны.
Поле памерам 68х105 м пакрыта натуральным газонам і дазваляе праводзіць на стадыёне футбольныя матчы. На абноўленым "Дынама" прадугледжаны сектары для скачкоў у даўжыню, у вышыню, з шастом, а таксама для трайнога скачка, штурхання ядра, кідання кап'я, дыска і молата. Таксама ў распараджэнні атлетаў - бегавыя дарожкі з рэкамендаваным Міжнароднай асацыяцыяй лёгкаатлетычных федэрацый (IAAF) пакрыццём, устойлівым да ультрафіялету і складаных метэаўмоў. Упершыню ў нашай рэспубліцы на "Дынама" ўкаранілі сістэму "старт - фініш", якая дае магчымасць за лічаныя секунды фіксаваць фальстарт, фотафініш, вымяраць дакладную адлегласць, на якую паляцеў снарад у спаборніцтвах па кіданні. Прычым на апрацоўку даных ідзе ўсяго некалькі секунд.
Змянілася і сістэма асвятлення "Дынама". Замест старых мачтаў устанавілі чатыры новыя - кожная вышынёй 68 м і вагой 120 т, іх футурыстычны дызайн асабліва ўражвае. Пад навесам размешчаны святлодыёдныя лямпы, а ўсяго для асвятлення арэны выкарыстоўваецца 350 пражэктараў.
Пасля рэканструкцыі на стадыёне з'явіліся спецыяльныя месцы, прызначаныя для людзей з абмежаванымі магчымасцямі. У памяшканнях пад трыбунамі размясціліся раздзявалкі, канферэнц-залы, офісы, ФАК і шмат іншага.
"Дынама" - арэна сусветнага ўзроўню
21 чэрвеня 2018 года, роўна за год да пачатку ІІ Еўрапейскіх гульняў, у Мінску адбылося ўрачыстае адкрыццё абноўленага стадыёна. Удзел ва ўрачыстай цырымоніі прыняў Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь Аляксандр Лукашэнка. Ён уручыў спартсменам сімвалічны ключ ад легендарнага стадыёна, а пасля запусціў адваротны адлік да адкрыцця II Еўрапейскіх гульняў. "Абапіраючыся на традыцыі і вопыт, сёння мы пачынаем новы адлік жыцця вялікага культурна-спартыўнага цэнтра. Усімі рэстаўрацыйна-будаўнічымі работамі тут займаліся выключна беларускія спецыялісты. Выкарыстаўшы перадавыя тэхналогіі, яны беражліва захавалі гістарычную аснову, пры гэтым зрабілі яго сучасным і высокатэхналагічным. Сюды з гонарам можна запрашаць знакамітых спартсменаў з усяго свету, - сказаў кіраўнік дзяржавы. - Перакананы, стадыён абавязкова стане родным домам для аматараў актыўнага адпачынку. З гэтага часу на "Дынама" пастаянна будуць праходзіць самыя маштабныя і цікавыя мерапрыемствы".
Пасля святочнай цырымоніі айчынныя спартсмены апрабавалі новыя пляцоўкі.
Адразу пасля адкрыцця стадыёну быў прысвоены Сертыфікат Сусветнай лёгкаатлетычнай асацыяцыі першай катэгорыі. У кастрычніку 2018 года прысвоена вышэйшая, чацвёртая, катэгорыя Саюза еўрапейскіх футбольных асацыяцый (УЕФА).
У чэрвені 2019 года Нацыянальны алімпійскі стадыён прыняў ІІ Еўрапейскія гульні. На Гульнях было разыграна 200 камплектаў узнагарод. У спаборніцтвах па 15 відах спорту прынялі ўдзел 3844 спартсмены з пяцідзесяці краін Еўропы.
А ў жніўні 2023 года на стадыёне "Дынама" прайшлі спаборніцтвы па лёгкай атлетыцы ў рамках ІІ Гульняў краін СНД.-0-
